نمایشگاه کار؛ اهداف و آرزوها
در دنیای امروز، دغدغه فارغ التحصیلان و افراد دارای مهارت، پیدا کردن جایگاه شغلی دلخواهشان است. از سوی دیگر، شرکتها و سازمانها به دنبال جذب افراد مستعد و کارآمد و تامین نیروی انسانی مستعدند. نمایشگاه کار محل ارتباط رودررو و بدون واسطه کارفرمایان و کارجویان است.
خط مشی نمایشگاه کار بر رویکردی استوار است که آن را به موثرترین شکل از فرایند استخدام نیروی انسانی تبدیل کرده است. هرشرکت یا سازمانی نیاز دارد که کارکنان خود را با یک رویکرد جامع و بر مبنای وجوه مختلف و در نهایت، براساس صلاحیت و شایستگی آنها استخدام کند. نمایشگاه کار شرایط لازم برای این فرایند را برای متقاضیان فراهم میکند.
در نمایشگاه کار، شرکتهای مختلف با هدف ارتقای برند کارفرماییشان و استخدام افراد کارآمد، با کارجویان ملاقات و گفتگو میکنند و سعی میکنند از میان آنها، افراد ماهر و استعدادها را جذب کنند. از سوی دیگر، افرادی که صاحب دانش یا مهارت خاصی هستند، در این نمایشگاه، میتوانند با صاحبان شرکتهای صنعتی و خدماتی بهصورت مستقیم ارتباط داشته باشند.
تاریخچه برگزاری نمایشگاه کار
سالهاست که دانشگاههای معتبری، همچون دانشگاه MIT، هرساله تعداد زیادی نمایشگاه کار برگزار میکنند. به غیر از نمایشگاه بهار MIT، مسئولیت برگزاری بقیه نمایشگاهها با انجمنهای علمی دانشجویی گروههای مختلف تحصیلی این دانشگاه است. نمایشگاه بهار این دانشگاه را خود دانشگاه برگزار میکند. دانشجویان این دانشگاه براساس موقعیت زمانی، ملیت دانشجویان و حوزههای کاری مناسب برای کارآموزی و استخدام فارغالتحصیلان، هرسال چندین نمایشگاه برگزار میکنند که با استقبال خوبی روبرو میشود.

نمایشگاه کار در ایران
در ایران هم دانشگاههای صنعتی شریف، تهران و علم و صنعت و برخی شرکتهای مرتبط با استخدام و کاریابی مانند ایران تلنت و جابکس در طول سال این نمایشگاه را برگزار میکنند.
نمایشگاه بینالملی کار ایران جابکس، از سال ۹۶، توسط اداره کل هدایت نیروی کار و کاریابیها، معاوت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار میشود. مجری این رویداد بینالمللی، موسسه مشاوره شغلی و کاریابی کاریران (مرکز کار ایران) است.
معمولا پس از برگزاری نمایشگاه کار، شرکت یا سازمان برگزارکننده، نتایج نمایشگاه را بهصورت داده آماری اعلام میکند و از این نتایج برای برنامههای آتی شرکت هم استفاده میکند.
از سال ۱۳۸۸، در دانشگاه صنعتی شریف نمایشگاه کار برگزار میشود. دانشگاه علم و صنعت ایران نیز از سال ۱۳۹۷ با جشنواره کار ایران اقدام به برگزاری نمایشگاه کار کرده است. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران نیز چند سالی است که نمایشگاه کار را برای بهبود روند کاریابی استعدادهای این دانشگاه و آشنایی شرکتها با استعدادهایی که هنوز وارد بازار کار نشدهاند و نیز ارتقای برند کارفرمایی شرکتها برگزار میکند. از سال ۱۳۹۶، نمایشگاه کار در مقیاس بزرگتر و در سطح ملی در بوستان گفتگو برگزار میشود.

مزایای نمایشگاه کار
1. تسهیل فرایند استخدام و کاریابی: در فرایند کاریابی و استخدام، هم کارفرمایان و هم کارجویان مشکلاتی دارند؛ مثلا دانشجویان تازه فارغالتحصیلشده سابقه کاری ندارند و در بیشتر موارد، برای کارآموزی اقدام میکنند. این در حالی است که ممکن است بیشتر استعدادهای دانشگاهی بتوانند در محیط کار هم بدرخشند و در شرکتها و موسسات هم مفید و کارآمد باشند؛ اما بهدلیل ناشناخته بودن و نداشتن سابقه کاری، درخواست شغلیشان پذیرفته نشود.
در نمایشگاه کار، کارجو بهجای ارسال رزومه و منتظر ماندن برای مطلع شدن از پذیرفته شدن یا نشدن رزومهاش، با شرکتها گفتگو میکند و از نزدیک با روال کار شرکتها آشنا میشود. از سوی دیگر، مسئولان منابع انسانی شرکتهای صنعتی خدماتی هم بهجای مواجه شدن با کوهی از رزومه و صرف وقت زیاد برای بررسی اطلاعات مندرج در رزومهها، با خود کارجویان وارد بحث و گفتگو میشوند و نوعی مصاحبه شغلی صمیمانهتر شکل میگیرد. از دل این تعاملها، کارجویان، شغل و محیط کاری مناسب خودشان و کارفرمایان، نیروی کاری توانمند و مناسب را برای کسب و کارشان پیدا میکنند. با این روال، در وقت و هزینه دوطرف صرفهجویی میشود.
2. شبکهسازی و ایجاد ارتباطات اجتماعی: در خلال نمایشگاه کار، بین دانشجویان دانشگاههای مختلف از یک سو، صاحبان شرکتها از سوی دیگر، و درنهایت، بین دانشجویان و صاحبان شرکتها شبکهسازی و ارتباطات اجتماعی خوبی شکل میگیرد. از خلال این ارتباطات، امکان استفاده از فرصتهای کارآموزی و استخدام در شرکتهای حاضر در نمایشگاه برای کارجویان فراهم میشود و فرصت تعامل با دانشآموختگان دانشگاههای معتبر کشور برای کارفرمایان.
3. ارتقای برند کارفرمایی: شرکتهای مختلف با حضور در نمایشگاه کار میتوانند فعالیتها و دستاوردهایشان را در سطح جامعه منتشر کنند و از این طریق، به ارتقای برند خود کمک کنند.
4. ایجاد پل ارتباطی میان دانشگاه و صنعت: در این نمایشگاهها، قراردادهایی هم بین دانشگاه و صنعت امضا میشود که در نهایت، موجب پیشرفت شرکتهای صنعتی و نیز عملی شدن ایدههای تحقیقاتی دانشگاهها میشود.
کمبودهای نمایشگاه کار
اگرچه برگزاری نمایشگاه کار در ذات خودش، رویداد بسیار ارزشمند و مهمی است و مزایای خاصی دارد؛ اما کاستیهای موجود در این نمایشگاهها بر کسی پوشیده نیست. فرایند استخدام و جذب، که برای مدیران منابع انسانی اهمیت ویژهای دارد، در نمایشگاههای کار بهشکلی نهچندان اصولی و قاعدهمند انجام میشود. مصاحبهها چندان اصولی و استاندارد نیستند؛ به دلیل محدودیت زمان و امکانات، صلاحیتها و شایستگیهای کارجو - بهشکل استانداردی که در دیجی تلنت انجام میشود- ارزیابی و بررسی نمیشوند و ممکن است فرد استخدامشده در نمایشگاه کار، در محل کار چندان مناسب و کارآمد نباشد.
نمایشگاه کار سال ۹۹
از اسفند سال ۹۸، بیشتر کشورهای جهان با شیوع جهانی ویروس مرگبار کرونا مواجهاند و این موضوع، شرایط ویژهای را برای همه ایجاد کرده است. از شروع سال ۹۹ تاکنون، چند شرکت معتبر مانند ایران تلنت نمایشگاه کار آنلاین برگزار کردهاند. در این شرایط، برای رعایت فاصله اجتماعی و پایبندی به پروتکلهای بهداشتی دوران شیوع کرونا، نمایشگاه کار ایران جابکس در اواخر شهریور در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی و نمایشگاه کار دانشگاه صنعتی شریف سال ۹۹ در مهرماه در این دانشگاه بهصورت آنلاین برگزار خواهد شد.
نمایشگاه کار آنلاین، با رسالت ارتباط مستقیم کارفرمایان با استعدادها تناقض دارد؛ اما از آن گریزی نیست و باید فعلا به برگزاری نمایشگاه آنلاین اکتفا کرد.
نمایشگاه کار، محل ارتباط مستقیم و بدون واسطه استعدادهای جویای کار و کارفرمایان جویای نیروی کار توانمند و خلاق و کارآمد است. این همراهی و همدلی سبب پیوند بیشتر دانشگاه و صنعت و به ثمر رسیدن ایدههای تحقیقاتی در بستر صنعت خواهد شد.